Strategia rozwoju turystyki w powiecie żyrardowskim

Nowy kształt administracji państwowej i powstanie powiatu żyrardowskiego z gminami o charakterze turystycznym (Radziejowice, Puszcza Mariańska, Wiskitki, Mszczonów) zmusza do opracowania programu rozwoju promocji regionu w aspekcie komercyjnym celem prezentacji regionu na targach, giełdach i w Internecie. Trzeba powiedzieć, że lokalizacja powiatu w bliskości warszawskiej metropolii, przy skrzyżowaniu trzech ważnych magistrali drogowych (planowane autostrady: Berlin - Moskwa i Gdańsk - Katowice oraz aktualna droga szybkiego ruchu Warszawa - Katowice) i dwóch ważnych magistrali kolejowych PKP (linia PKP Warszawa - Koluszki i Centralna Magistrala Kolejowa Warszawa - Katowice) spowoduje, że zainteresowanie walorami krajoznawczo - turystycznymi regionu w przyszłości zwiększy się zarówno wśród turystów zagranicznych odwiedzających Warszawę, jak i wśród mieszkańców Warszawy. Jeśli wziąć jeszcze pod uwagę wypoczynek sobotnio - niedzielny mieszkańców samego powiatu żyrardowskiego, to w krótkim czasie przed władzami powiatowymi stanie problem, jak zaspokoić w krótkim czasie oczekiwania potencjalnych gości odwiedzających nasz powiat.

Atrakcji turystycznych powiatu żyrardowskiego związanych z zabytkami i pamiątkami historycznymi jest wiele. Wyróżnić należy powszechnie dostępne obiekty zabytkowe m.in. pałac w Radziejowicach dworek Wojciecha Siemiona w Petrykozach dworek Józefa Chełmońskiego w Kuklówce, pałac w Grzegorzewicach, pałac w Osuchowie, kościół w Puszczy Mariańskiej, klasztor w Miedniewicach, klasztor w Niepokalanowie, pałac w Guzowie, kościół w Wiskitkach oraz skansen fabryczny i kościoły w Żyrardowie. Z atrakcji przemysłowych godne odnotowania są : cukrownia w Guzowie, nowoczesne zakłady przemysłowe we Mszczonowie i w Żyrardowie. Region posiada także walory przyrodnicze - ekoIogiczne. Są to pozostałości wielkich puszczy: Las Żyrardowski, Las Radziejowicki, Puszcza Bolimowska, Puszcza Mariańska oraz urocze dolinki rzek: Pisi Gągoliny i Pisi Tucznej. Na terenie powiatu znajdują się zbiorniki wodne: Zalew Żyrardowski, Zalew Hamernia i zbiornik wodny Grzymek oraz urocza dolinka Korabiewki. W całym tym kompleksie Żyrardów, Mszczonów, Puszcza Mariańska i Wiskitki miałyby szansę stanowić rodzaj centrów turystycznych z bazą hotelową, informacyjną i zaopatrzetuową.

Przesłanki do rozwoju powiatu żyrardowskiego jako ośrodka turystyki przyjazdowej.

Turystyka to dzisiaj najbardziej dynamicznie rozwijający się sektor gospodarki światowej i europejskiej który obejmuje podróże i pobyty poza miejscem zamieszkania. Cele tych wojaży są rozmaite: od tradycyjnego wypoczynku i zwiedzania, przez udział w imprezach kulturalnych, gospodarczych, sportowych, naukowych aż do załatwienia spraw zawodowych i innych związanych z wykonywaną profesją. Prognozy PAN przewidują, że w roku 2010 wpływy z turystyki zagranicznej stanowić będą około 40% wszystkich dochodów dewizowych w Polsce.

Żyrardów leży w Polsce centralnej, w punkcie węzłowym ważnych tras komunikacji międzynarodowej i krajowej, w regionie stanowiącym naturalne zaplecze turystyczno - krajoznawcze stolicy Polski Warszawy - wielkiego centrum rozwoju gospodarki, kultury i nauki. Ta bliskość stolicy generuje znaczny osobowy ruch przejazdowy (tranzytowy), dotąd nieoceniony i praktycznie niewykorzystany jako czynnik stymulujący rozwój cywilizacyjny w tym ekonomiczny powiatu żyrardowskiego.

Z realizacją programu rozwoju turystyki przyjazdowej do powiatu żyrardowskiego wiązałyby się wielorakie korzyści, zarówno dIa Żyrardowa jako centrum urbanistycznego i gospodarczego powiatu, jak i mieszkańców całego powiatu, w tym głównie Mszczonowa, Radziejowic, Puszczy Mariańskiej, Wiskitek i Guzowa:

- niebagatelne efekty ekonomiczne wynikające z pozostawiania w powiecie pieniędzy zarobi0nych w miejscach zamieszkania turystów oraz zwiększenie liczby miejsc zatrudnienia;
- poprawa wizerunku regionu jako warunek promocji turystycznej, co zwiększyłoby prestiż miast Żyrardowa i Mszczonowa i zwiększyło by szansę na inwestycje w nich;
- zagospodarowanie cennych historycznie i krajobrazowo dotychczas zaniedbanych fragmentów miasta Żyrardowa związanych z osadą fabryczną (park miejski, centrum miasta);
- zwiększenie liczby, wzbogacenie jakości i dostępności atrakcyjnych miejsc obsługi związanych z czasem wolnym (gastronomia, kultura, rozrywka, rekreacja) oraz miejsc związanych (muzeum w Żyrardowie, stadiony sportowe, domy kultury, Centrum Edukacji Ekologicznej, park, ścieżki przyrodnicze i wzdłuż doliny Pisi, zalew na Pisi, zalew w Hamernii, itp.), a w konsekwencji wzrost poczucia tożsamości z regionem oraz wzrost pozytywnie pojętego patriotyzmu lokalnego;
- większą dbałość o estetykę centrów miast i stref uczęszczanych przez turystów, czytelność rozwiązań przestrzennych i zachowanie walorów historycznych miast i obiektów zabytkowych;

Założenia do programu działań:

1. Głównym celem dalekosiężnym jest świadome kreowanie w Żyrardowie funkcji powiatowego centrum turystyki przyjazdowej - z użyciem profesjonalnych metod w tym zakresie. Osiąganie coraz większych efektów ekonomicznych (wpływy do kasy powiatowej, dla podmiotów turystycznych i do budżetów prywatnych mieszkańców) winno być podstawowym, wymiernym wskaźnikiem osiągania celu głównego.

2. Cele do osiągania w najbliższych latach - warunkujące urzeczywistnienie celu głównego:

- formalne uznanie Żyrardowa za miasto stanowiące ośrodek obsługi turystów zagranicznych i krajowych niezależnie od celów przyjazdów oraz konsekwencje programowe i finansowe tej decyzji;
- koordynacja działań różnorodnych podmiotów działających w sferze przyjmowania i obsługi gości (hotelarstwo, gastronomia, informacja i promocja turystyczna, instytucje kulturalne, szkolenie kadr turystycznych, instytucje naukowe, handel i komunikacja pasażerska, itp.) tak w sektorze publicznym jak i prywatnym;
- uporządkowanie przestrzenne (modernizacja, rewaloryzacja, uzupełnienie małej architektury, itp.) oraz prowadzenie efektywnej polityki preferencji funkcjonalnej w najważniejszych dla turystyki częściach miast Żyrardowa i Mszczonowa (centralne ciągi usługowe, ciąg rekreacyjny doliny Pisi i doliny Korabiewki, itp.);
- zatrzymanie w Żyrardowie i Mszczonowie ruchu tranzytowego przez centra miast i skierowanie go obwodnicą;
- zorganizowanie i wypracowanie skutecznych sposobów działania promocji i informacji turystycznej o powiecie żyrardowskim w oparciu o pełne rozporządzenie istniejącego i potencjalnego produktu turystycznego oraz zasady marketingowe, z ukierunkowaniem na konkretne segmenty rynku turystyki przyjazdowej;

3. Niezbędne warunki do realizacji strategii rozwojowej :

- uchwała Rady Powiatowej gwarantująca ciągłość realizacji zadań wraz z ich kontrolą
- środki finansowe na początek działań (stopniowo malejące)
- osoby odpowiedzialne za realizację zadań (pełnomocnik)
- diagnoza stanu wyjściowego i predyspozycji rozwojowych
- marketingowy plan działań wraz z harmonogramem wyodrębnionych zadań
- etapowa (roczna) kontrola wykonania zadań monitoring stanu i efektów

Zadania planowane na najbliższe lata:

Na lata 2000 - 2010

1. Opracowanie diagnozy stanu turystyki przyjazdowej w powiecie zawierającej:

- strukturalny i liczbowy stan ruchu turystycznego związanego z funkcją międzynarodową, krajową i regionalną powiatu żyrardowskiego jako:
      * centrum kultury (festiwale, koncerty, itp.),
      * ośrodka targów, wystaw gospodarczych i biznesu,
      * ośrodka konferencji naukowych i zjazdów, itp.
      * miejsca imprez sportowych,
      * węzła komunikacji pasażerskiej, docelowego i przelotowego miejsca tradycyjnych
         wycieczek,

- bazę noclegową i jej wykorzystanie (np. braki ilościowe oraz zły stan techniczny obiektów o niższych kategoriach - najbardziej poszukiwanych),
- promocja turystyczna, sposób dystrybucji materiałów informacyjnych o powiecie, promocja w Intemecie,
- dostępność komunikacyjną Żyrardowa i Mszczonowa - zewnętrzną i wewnętrzną, możliwość optymalizacji,
- stan kadr turystycznych, zatrudnienie, wykształcenie, szkolnictwo turystyczne.
- produkt turystyczny istniejący i potencjalny, pierwszoplanowy - stanowiący główną przyczynę przyjazdu i drugorzędny - wzbogacający i przedłużający przyjazd.

2. Uruchomienie biura informacji turystycznej - zatrudnienie pracownika z wykształceniem turystycznym.

3. Przeprowadzenie przez pełnomocnika d/s rozwoju turystyki przyjazdowej analizy działań podmiotów zaangażowanych w obsługę turystów, przygotowywanie i promocję produktu turystycznego, określenie potrzeby koordynacji ich działalności dla optymalnego kształtowania ofert turystycznych (ewentualne zlecenie zewnętrzne).

4. Opracowanie planu marketingowego rozwoju turystyki przyjazdowej, ewentualnie powołanie rady konsultacyjnej d/s turystyki przyjazdowej i wyjazdowej.

5. Zagospodarowanie całego odcinka rzeki Pisi jako ciągu spacerowego (ścieżki rowerowe, polepszenie dostępności i uatrakcyjnienie obiektów i urządzenie na Zalewie Żyrardowskim i Zalewie Hamernia).

6. Program porządkowania centrów Żvrardowa, Mszczonowa, Wiskitek i Puszczy Mariańskiej, w tym: nawierzchnie chodników, mała architektura, oświetlenie (uruchomienie preferencji podatkowych dla gestorów).

7. Opracowanie koncepcji przystosowania drogowych tras tranzytowych do zatrzymywania się w granicach miast (motele, parkingi itp.).

8. Wydanie informatora o powiecie (z wkładką cenową). Profesjonalna dystrybucja informatora przez organizatorów' imprez, na targach turystycznych, przy trasach przelotowych, wśród znaczących gości.

9. Zwiększenie promocji imprez kulturalnych, targowych, sportowych i innych w ogólnopolskich mediach.

Opracował: Jerzy Kwaczyński